جاذبه هاي گردشگري اصفهان
موقعيت مكاني مدرسه
اين مدرسه در مركز «بازار گلشن» يا «بازار جارچي باشي» اصفهان در نزديكي دروازه‌ي «اشرف» و در مجاورت «مسجد دارالشفاء» و «بازار نجارها» قرار دارد.
مؤسس مدرسه صدر
وي فرزند حاج محمدعلي و نوه حاج محمدرحيم بود كه در اصفهان متولد شد. چون وي در عهد جواني به علافي و كاه فروشي اشتغال داشت، به محمدرحيم علاف معروف بوده است.
از آنجا كه در اواخر سلسله زنديه و اوايل سلسله قاجاريه شهر اصفهان به تناوب، در دست سرداران اين دو سلسله رد و بدل ميشد، حاج محمدخان اصفهاني و پدرش همانند حاج ابراهيم كلانتر هم در سلسله زنديه مصدر خدماتي گرديدند و هم در سلسله قاجاريه، پدر حاج محمدحسين و جد وي مباشر شهر اصفهان بودند و جنس ديواني اصفهان را از محل، تحويل ميگرفته به ارباب رجوع حواله ميدادند.
هنگامي كه آغا محمدخان قاجار از شيراز به اصفهان گريخت. مرحوم صدر به او پناه داد و از هيچ گونه پذيرايي دريغ نورزيد. او نيز هنگامي كه به سلطنت رسيد، به پاس خدماتي كه حاج محمدحسين نسبت به وي انجام داده بود او را به سمت بيگلربيكي اصفهان تعيين كرد.
حاج محمدحسين كه از ثروت كلاني نيز برخوردار بود دختر حاج ابراهيم كلانتر را به زني گرفت و در زمره افراد سرشناس آن روز ايران در آمد و يكباره شاهراه ترقي را طي نمود. وي تا زماني كه آقا محمدخان در قيد حيات بود سمت بيگلربيگي اصفهان را به عهده داشت.
در سال 1234 ه.ق پس از فوت ميرزا شفيع صدر اعظم، حاج محمدحسين خان از طرف فتحعلي شاه به جانشيني وي برگزيده شد و تا زمان وفاتش در 1239 قمري اين صمت را داشت. به همين جهت است كه آثار او به نام (صدر) مشهور مي باشد.
مرحوم صدر در مدت بيست و نه سال حكومت و صدارت خدمات فراواني انجام داد و موقوفات زيادي از خود به يادگار نهاد و آثار ارزشمندي بنياد كرد از جمله:
- بناي مدرسه صدر در نجف كه به مدرسه صدرالاعظم معروف است.(در سال 1226 قمري)
- مدرسه صدر بازار در بازار بزرگ.
- مدرسه صدر خواجو در خيابان چهارباغ خواجو.
از ژرف نگري مرحوم صدر اين است كه وي موقوفات فراواني نيز براي اداره و پايداري اين مدارس وقف نمود كه تعداد آنها قابل توجه است. در مورد كارداني، گره گشايي و بخشش، ايثار و تواضع حاج محمدحسين خان در برابر علماء و سادات و ديگر فضايل برجسته اش داستان ها گفته اند كه يك نمونه ظريف آن را آقاي طبسي در كشكول خود آورده است.
بذل و بخشش هاي او در نوع خود بي نظير بود، يك نمونه بارز آن بخشش جالب او در بستر بيماري بود كه به مرگ وي منتهي شد. هنگامي كه مرحوم صدر در بستر بيماري افتاد، دستور داد آنچه از مال دنيا تحت تملك اوست همه را بين فقرا تقسيم كنند.
مرحوم صدر پس از يك عمر خدمت، سرانجام روز چهارشنبه 13 صفر 1239 قمري در عهد فتحعلي شاه در تهران درگذشت. طبق وصيت جنازه اش به قم انتقال يافته، در اطراف ضريح مقدس كريمه اهل بيت، حضرت معصومه سلام الله عليها طواف داده شد. آنگاه روي تخت روان، در حالي كه گروهي قاري قرآن در حال تلاوت آيات الهي او را تشييع مي كردند به نجف اشرف حمل گرديد.
پيكر پاك مرحوم صدر با احترام تمام در سرداب مدرسه صدر نجف كه خود بنيان نهاده بود، به خاك سپرده شد. صد و ده سال بعد از رحلت حاج محمدخان در سال 1349 قمري هنگام بازسازي مقبره وي جنازه آن مرحوم تر و تازه ظاهر مي شود كه به نقل از مرحوم علم الهدي، مرحوم سيد محمد صدر به داخل سرداب رفته به دو طرف صورت وي بوسه زد. آنگاه دستور داد كه روي لحد را بپوشانند.
بناي مدرسه صدر
مدرسه علميه صدر بين سالهاي 1220 تا 1229 قمري در زميني به مساحت 9000 مترمربع و با الگوگيري از مدرسه چهارباغ در يك طبقه پايه گذاري و در طبقه اول 58 حجره و شش حجره هم در طبقه دوم بنا گرديد.
در سه طرف، ايوان بزرگ با سقف بلند به عنوان مدرسه ساخته شد. در طرف غربي مدرسه به جاي ايوان، كتابخانه اي در زمان مرحوم آيت الله خراساني تأسيس گشت. شكل حجره ها و ايوان هاي جلوي آنها و مدرسه ها (ايوان هاي بزرگ با سقف بلند) و حياط بسيار وسيع و باغچه هاي متناسب و نسبتاً بزرگ، بسيار جالب و نشانه بلندنظري و همت والاي باني مدرسه است. معماري، طرح و نقشه مدرسه موجب جلب توجه و از آثار هنر و انديشه و ابتكار مردم باهوش و هنرمند و مبتكر اصفهان در نيمه اول قرن سيزدهم مي باشد. همچنين درختان كاج كهن و بسياربلند بر زيبايي مدرسه افزوده است.
در حدود سال 1385 قمري در پشت مدرسه بزرگ شمالي سالني بزرگ براي تدريس و همچنين اقامه نماز جماعت تأسيس گرديد.
در سال 1366 شمسي طرح طبقه فوقاني و احداث بيش از چهل باب حجره و ايوان هاي مقرنس شده و سه باب مدرسه در زواياي فوقاني همچنين ساختماني در سه طبقه با زيربناي تقريبي 3000 مترمربع به منظور كتابخانه و سالن اجتماعات تهيه و اجرا گرديد. كتابخانه مدرسه صدر كه به جاي كتابخانه قديمي تأسيس شد با حدود 20000 هزار جلد كتاب حوزوي و متنوع و بيش از 1000 نسخه كتاب خطي و چاپ سنگي، گنجينه اي گرانبها را در خود جاي داده است.
از سال 1386 شمسي نيز با همت مديريت محترم مدرسه جناب حجت الاسلام والمسلمين حاج آقا تمنايي و با درآمد حاصل از موقوفات مدرسه، تعميرات اساسي و قابل توجهي صورت گرفت كه اين اقدامات كمي و كيفي در جهت رفاه هرچه بيشتر روحانيون و طلاب مدرسه و همچنين تجهيز مدرسه به امكانات مورد نياز و زيبايي بيش از پيش مدرسه بوده است كه همچنان در حال انجام مي باشد.
جايگاه علمي مدرسه صدر
مدرسه صدر در يك قرن اخير از نظر موقعيت علمي و اجتماعي، مهم‌ترين مدرسه‌ي علميه اصفهان بوده است. از زمان تأسيس مدرسه صدر تاكنون تعداد زيادي از مجتهدين و فقهاي بزرگ و حكماء و فلاسفه و ادباء جليل القدر در اين مدرسه تحصيل علم نموده و يا تدريس و تأليف داشته اند.
در حال حاضر با توجه به اين كه مدرسه صدر مركز حوزه علميه اصفهان است، محوريت آموزشي اين مدرسه بر سطوح عالي متمركز بوده و علاوه بر 230 طلبه اي كه در سطوح مختلف مشغول درس و بحث مي باشند، هفت كرسي درس خارج نيز با حضور بيش از 800 نفر از فضلاء در اين مدرسه برپا مي باشد و آيات عظيم الشأن و علماي بزرگواري همانند: آيت الله العظمي حاج شيخ حسين مظاهري، آيت الله العظمي شيخ محمدتقي مجلسي، آيت الله سيد ابوالحسن مهدوي چون چشمه هاي جوشاني جرعه هاي علم و معرفت را به كام تشنگان مي ريزند.
علم آموزان مشهور مدرسه صدر
از محصلين و مدرسان مشهور اين مدرسه مي توان افراد زير را نام برد:
شيخ عبدالحسين محلاتي، جهانگيرخان قشقايي، آخوند ملا محمد كاشاني معروف به آخوند كاشي، حاج آقا رحيم ارباب، حاج ملا محمدجواد آدينه، سيد ابوالقاسم دهكردي، ملا محمدحسين فشاركي، شيخ علي يزدي، شيخ محمد حكيم خراساني، سيد محمد نجف آبادي، مير سيد علي نجف آبادي، شيخ محمدرضا مسجد شاهي نجفي، شيخ هيبت الله هرندي، سيد محمدباقر ابطحي سده اي، حاج آقا صدركوهپايي، حاج ميرزا علي آقا شيرازي، حاج آقا حسين طباطبايي بروجردي، شيخ محمود مفيد، حاج ميرزا رضا كلباسي، سيد علي بهبهاني رامهرمزي، شهيد سيد ابوالحسن شمس آبادي، سيد محمدرضا خراساني، سيد مجتبي لنكراني نجفي اصفهاني، شيخ احمد فياض، حاج آقا حسين خادمي، شيخ علي مشكوت سده اي، سيد عبدالحسين طيب، سيد علي موحد ابطحي، حاج شيخ حسن صافي اصفهاني و حاج سيد محمدعلي صادقي (مير محمد صادقي)
سنگاب مدرسه صدر
سنگاب نفيسي را حاج محمدابراهيم در سال 1275 قمري وقف مدرسه نموده كه هم اكنون در ايوان غربي قرار دارد. در لبه اين سنگاب با خط خوش نستعليق اين بيت را نقش كرده اند:
نقش مدرسه صدر در جريان انقلاب
مدرسه صدر در جريان انقلاب اسلامي پايگاه بزرگي بود كه بسياري از حركت ها و جوشش ها از آن آغاز مي شد؛ به عنوان نمونه مي توان از اولين راهپيمايي پانصد هزار نفري اصفهان ياد نمود كه مبدأ آن مدرسه صدر بود و به سوي دانشگاه ادامه يافت كه به همين دليل فرماندار نظامي حكومت جبار شاه با نيروهايش به اين مدرسه يورش برد و مدتي درب مدرسه بسته بود تا آن كه بعد از چندي به دنبال تلاش هايي مجدداً مفتوح گرديد و فعاليت ها از سر گرفته شد. در دوران 8 سال دفاع مقدس نيز روحانيون و طلاب اين مدرسه در جبهه هاي نبرد حضور و فعاليت چشمگيري داشته و 41 شهيد از جمله سردار شهيد حجت الاسلام مصطفي رداني پور و حجت الاسلام شهيد عبدالله ميثمي را تقديم انقلاب و آرمان هاي آن نمود.
منبع: injaisfahan.ir
برچسب: ،